Sevgili Anne Adayları,
Basında ve çevremizde gebelikte folik asit kullanımı yıllardır sıklıkla gündemdedir. Hatta bir kısım aileler, folik asit alamadan gebeliğimiz oldu, acaba bebeğimiz sağlıklı olmayacak mı, diye soruyorlar. Yeni doğan bebeklerin 700’de birinde Nöral Tüp Defekti(NTD), yani bebeğin belinde açıklık olması halidir ve bu sorunu olan bebeklerin çoğunda nörolojik sorunlar olabilmektedir. NTD’nin en ağır formu anensefali dediğimiz, beyin dahil kafatasının üst kısmının olmamasıdır. Resim 1’de daha önceden tanısı konmamış miadındaki bir anensefal bebeğin sezaryende doğum anı görülmektedir.
Halbuki bu tip anomalinin, daha gebeliğin 11-12. Haftasında %100’ünün US ile teşhisi yapılabilir(resim 2’de dört ayrı olgu örneği görülüyor).
İkinci ağır formu ensefalosel olan NTD’lerinin bu her iki tipinde de bebekler doğumdan sonra ölürler. Daha sık görülen tipi ise spina bifida dediğimiz belde açıklık olma halidir. Bu durumun tanısı 16-18. Haftadan sonra olmakla beraber, 11-12. Haftada bu hastalık için bizi kuvvetle şüpheye götürecek öngörü testi geliştirilmiştir(resim 3).
Belinde açıklık(spina bifida) olan bebekler yaşarlar ancak doğumdan hemen sonra ameliyat olması gereken bu bebeklerin çoğunda ağır nörolojik sekel olur. Resim 4 ve 5’te ise anne karnında US ile NTD teşhis edilmiş olgu örnekleri vardır.
İşte bebek planlayan bir anne gebe kaldığında, en az 1 aydır günde 400 mikrogram folik asit alıyorsa NTD görülme olasılığı %70 oranında azalmaktadır. Piyasada folik asitin 5mg(5000 mikrogram)’lık formları da vardır ve bu ilaç sadece önceden NTD’li bebek doğurmuşlarda verilir. Bu kontrollü verilmelidir çünkü kontrolsüz yüksek doz folik asit kullanımı ile bebeğin otistik olması arasında bir ilişki vardır.
İdeal gebelik takibi gebelik planlandığında başlar. Yani anne adayının etraflıca değerlendirilmesi dışında folik asite başlanması da buna bir örnektir.
Sağlıklı gebelik ve mutlu bir doğum dilerim.
Saygı ve sevgilerimle.
Prof. Dr. Ali ERGÜN
Perinatoloji Uzmanı
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Anahtar kelimeler, folik asit, NTD, nöral tüp defekti, bebeğin belinde açıklık, ultrason, US, anensefali, ensefalosel.